kültür.limited 2023 yılı sonunda 8 yıllık yayın hayatını sonlandırmıştır. Site, bir arşiv işlevi görmesi için açık bırakılmıştır.

AVTO’da yeni sergi: “Cevat Kurtuluş”

3 Mart 2020

AVTO, 4 – 29 Mart 2020 tarihleri arasında Cevat Kurtuluş sergisine ev sahipliği yapıyor. Tiyatro ve sinema oyuncusu Cevat Kurtuluş’un (1922-1992) 8mm film evrakından yola çıkarak filmin gösterdikleri kadar göstermedikleriyle de nasıl işlediğine dair görsel bir araştırma olan Cevat Kurtuluş, Yeşilçam sinemasının bugüne kadar hiç görülmemiş, kameranın gizlediği imgesel uzamını, alan-dışını ve emek mekanını inceliyor.

On iki ekranlı on iki deneysel filmden oluşan bu film düzenlemeye, Ege Berensel’in yaklaşık on beş senedir çöp pazarlarından, eskicilerden, hurdacılardan topladığı, 2000’li yılların başında aniden çöplerde beliriveren ve bugün on bin kadar filme ulaşan “8mm Türkiye Aile Filmleri Arşivi” içindeki Kurtuluş ailesine ait 8mm film varlığı kaynaklık ediyor.

Cevat Kurtuluş’un 8mm ev filmleri, bizatihi çektiği tatiller, geziler, bayramlar, ev hayatı, kedilere ve hayvanlara olan sevgisi, gündelik hayat sahneleri, İstanbul sokakları, Yeşilçam Sokağında iş bekleyen figüranlar, bir futbol takımının şampiyonluk kutlaması, onlarca Yeşilçam filminin kamera arkası, provaları, tekrar çekimleri, bu filmlerin sarsak devinen bir 8mm kamerayla yeniden çekilen görüntüleri, Behice Boran’ın konuşma yaptığı bir Türkiye İşçi Partisi mitingi, kendi oyunculuğunu ve mimiklerini geliştirmek için 8mm kamerasıyla yaptığı kayıtlar ve baştan sona kendi ürettiği, montajladığı, figüran arkadaşlarını oynattığı bir kısa filmden oluşuyor.

Cevat Kurtuluş’un 8mm filmlere olan tutkusu yanından ayırmadığı 8mm film kamerasıyla yüzünü örttüğü, kamufle ettiği bir ana götürüyor bizi; “İnanın yolda yürümek istemiyorum. Rahatsız oluyorum. Neler demiyorlar ki! ‘Aaa aptala bakın, geri zekâlı Cevat’ gibi sözler. Küfür edenler, hakaret edenler, tükürüp kaçanlar… Öyle sanıyorum ki, şöhretin bedelini benim kadar çeken yoktur. Bu 8mm kameranın arkasına sığınır oldum. Kameram hem yüzümü örtüyordu hem bakışları yönlendiriyordu. O yüzden 8mm kameramdan ayrılamaz oldum…” diyecekti bir söyleşisinde. Bu 8mm film sevgisi, kendi oyunculuğunu geliştirmek için sessiz sinema dönemine ait biriktirdiği 8mm bürlesk filmleri ve kendi çekip montajladığı bu büyük 8mm film varlığını ortaya çıkarıyor.

2008 yılında, Cevat Kurtuluş’un, kendisi de oyuncu olan eşi Meral Kurtuluş’un vefatıyla çöpe düşmüş bu filmleri bir eskici deposunda bulan ve ölümünden sonra eşi tarafından Kurtuluş’un yönetmen bir arkadaşına verilen filmleri keşfeden Ege Berensel, Kurtuluş’un oyuncu ve sinemacı arkadaşlarına ulaşarak sürdürdüğü araştırma ile yapılan bu 8mm filmleştirme hikayesinin ve tutkusunun izini sürüyor.