Bu yıl 2.’si 9 Haziran – 19 Eylül 2018 tarihleri arasında “Starting from the Desert. Ecologies on the Edge” başlığıyla Marco Scotini’nin sanatsal direktörlüğünde düzenlenen Yinchuan Bienali dünyanın farklı bölgelerinden ve disiplinlerinden birçok sanatçının işlerine ev sahipliği yapıyor.

Bienalde yer alan sanatçılar arasında Türkiye’den de Can Altay var. Altay’ın “The Institute of Thresholds” adlı yeni projesinin üretimine SAHA Derneği destek verdi.

Can Altay’ın çalışması, 1930 ve 1940’lı yıllarda Türkiye’de gerçekleşen kırsal alanda yapılmış bir deneyin hikâyesini üç eşik, geçiş alanı veya istasyonu olarak birleştiriyor. Başlangıçta “enstitü” olarak adlandırılan köy enstitüleri, Cumhuriyet’in kuruluşunu desteklemek ve cumhuriyet ideallerini organik ve kendini adamış bir entelektüel sınıfın oluşumu ve dağılımı aracılıyla kırsal nüfusa yayarak (ya da uygulayarak) kırsal kalkınmayı hedefleyen pedagojik bir deneydi.

Bu program, yüksek Batı kültürü ve Anadolu’nun sözel bilgisini biraraya getiren melez bir yapı benimsemişti. Köylüyü serflikten kurtarmayı amaçlarken modern ulus devlet ideolojilerini aşılamayı hedefleyen bu kırsal devrim, kolektif üretim yollarını benimseyerek dini ve feodal yapıyı geçersiz kılmayı denedi. Köy enstitüleri, işleyiş usüllerinden ötürü sağ ideolojiden, tepeden inme kültür dayatmasından dolayı da sol ideoloji tarafından eleştirildi ve zamanla sona erdi.

Köy enstitülerinin hikâyesi yalnızca ülkenin siyasi tarihiyle ilgili değil, aynı zamanda kolektif yaşam ve yeni ufukların inşaasına dair güçlü fikirler de barındırır. Altay, bu tür yeni ufukların oluşumu ve dayatılmasında kullanılan araç, obje ve sistemleri inceler. Bu araç, obje veya sistemlerden bir tanesi belirli bir bölgenin sınırlarını belirlemek amacıyla koyulan veya inşaa edilen işaret ve kapılardır. Bu işaret veya kapılar bir vaat, giriş veya bir eşiği simgeleyen mimari öğelerdir. Diğer kullanılanların arasında kitaplar, grafikler veya mobilya gibi öğretici araçlar, öğrenciler tarafından üretilen ve binaların inşaatında kullanılan kiremitler ve enstitü mezunlarının 20 yıllık zorunlu öğretim görevlerine giderken yanlarında götürdükleri el yapımı ahşap valizler yer alıyor.