bang. Prix ve ArtBizTech tarafından tasarım odaklı düşünme metodolojisi kullanılarak dünyanın farklı ülkelerindeki dijital sanat organizasyonları arasında bağ kurup, sanatçıların global mobilitesini arttırmayı amaçlayan projenin ilk aşaması olan içgörü fazının raporu yayınlandı.
Araştırmaya 22 farklı ülkeden sanatçı, küratör, sanat yöneticisi ve tasarımcı katıldı. Araştırma fazının çıktısı olan İçgörü Raporu günümüzde teknolojinin erişilebilir olmasının etkisini, bu alanda çalışan sanatçı ve küratör gibi üretimlerini güncel tutan ve teknoloji ile birleştiren paydaşların dünyada git gide yayılmasını ve görünür olmasının önündeki engelleri ve fırsatları irdeliyor.
Araştırma kapsamında katılımcılar şimdiye kadar en az bir kere yurt dışında eserini sergileyen ve şimdiye kadar hiç sergilememiş olan sanatçılar şeklinde iki gruba ayırılmış ve bu iki grup deneyim yılları, sanatsal üretimlerinde ihtiyaç duydukları konular, sergileme ve sergi gezme motivasyonları gibi başlıklar artında incelenerek karşılaştırmalarda ve yorumlarda bulunulmuştur. Karşılaştırmalar ve yorumlara ek olarak yurtdışındaki dijital sanat organizasyonlarıyla olan etkileşimleri analiz edilmiş ve genel çerçevede tüm bulgular derinlemesine incelenmiştir.
Araştırmada ilk olarak karşımıza çıkan ve sanatçıların yurt dışındaki organizasyonlara katılım (eser sahibi, ziyaretçi ya da görevli olarak) motivasyonları ile ilgili bilgiye ulaşılmak istenilen soruda öncelikli motivasyonların eser deneyimlemek ve ilham almak olduğu görülmüştür. Buna ek olarak ise özellikle dijital sanatlar alanındaki deneyim arttıkça yalnızca eser sergilemek için etkinliğe katılma motivasyonunun öne çıktığı gözlemlenmiştir. Ayrıca deneyimden bağımsız olarak katılımcıların büyük çoğunluğunun yurt dışındaki organizasyonlarda projelerini izleyiciyle buluşturma motivasyonlarının olduğu gözlemlenmiştir.
Araştırmada ilgi çeken, sanatçıların benzer cevaplar ile yorumlarını ilettikleri iki önemli konu bulunmaktadır; sanatçıların üretimlerinin devam edebilmesi ve mobilitesinin sağlanabilmesi için gerekli olan fona ulaşma zorluğu ve üretim aşamasında farklı disiplinlerin desteğine ihtiyaç duyulması (kodlama, ses tasarımı, tasarım, vs.). Teknolojinin gelişmesi ve dijital sanatlar alanında kullanılan araçların gün geçtikçe farklılaşması, sanatçıların üretim aşamasındaki yeni eğilimlerle, yeni keşiflerle birlikte farklı projeler ortaya çıkarmalarını sağlıyor. Ortaya çıkan farklılaşmalar, sanatçının tecrübesi arttıkça ürettiği projenin büyüklüğü, ulaşımı, yerleşimi gibi konularda da kapsamını genişleterek çeşitlilik gösteriyor ve sanatçının fon konusunda daha çok desteğe ihtiyaç duymasına, beklentilerinin artmasına neden oluyor. Bu durum, fon bulmanın yaşanan zorluklar arasında deneyim yılından bağımsız olarak önemli bir yeri olmasının, sanatçının kaygısının sürekli devam etmesinin sebebini açıklamaktadır.
Araştırma kapsamında yukarıda bahsedilen, sanatçıların üretimlerinde kullandıkları araçlara gün geçtikçe yenilerinin eklemesi ve teknik anlamda da üretimlerin farklılaşması durumu; sanatçıların özellikle kod yazma, mühendislik gibi teknik alanlarda desteğe ihtiyaç duymalarına sebep oluyor. Ancak bu teknik alanlara duyulan ihtiyacın oranı, dijital sanat üretimine yeni başlayan kişilerde daha düşük olarak gözleniyor. İhtiyacın başlangıçta daha düşük görülmesinin sebebi ise daha küçük kapsamlı projelerin üretiliyor olması ve zaten kısıtlı olan bütçenin, dışarıdan teknik destek alınarak kullanılmak istenmemesi olarak öngörülebilir.
Sanatçı üretim ödemesi, fon bulma zorluğu ve üretimde farklı disiplinlerdeki kişilere duyulan ihtiyaç konuları kadar araştırmanın bütününde bir diğer dikkat çeken konu olarak beliriyor. Araştırma sonuçları yurt dışı organizasyonların ancak davet ettikleri sanatçıların üretim ödemelerini karşılamayı tercih ettiklerini gösteriyor. Yine sanatçı üretim ödemesinin alınmasının deneyim yılı ile bağlantılı olduğu da araştırmada açık bir şekilde ortaya çıkıyor.
Araştırma katılımcılarının yorumları incelendiğinde, sanatçıların eserleriyle her zaman için daha fazla görünür olma konusunda arayışları olduğu görülüyor. Bu arayışlarından yola çıkarak, dijital sanat organizasyonlarının internet siteleri ve sosyal medya kanalları üzerinde sanatçıların görünürlüklerini geniş kitlelerde güçlendirecek yönde içerik paylaşmaları durumunda, sanatçıların etkinliklere katılım motivasyonlarını arttırabilecekleri düşünülmektedir. Aynı şekilde bu durum dijital sanatlar alanındaki çalışmalarına daha yeni başlayan sanatçılar için de yeni motivasyonlar ve fırsatlar doğurabilir.
