Puruli Kültür Sanat Derneği tarafından Avrupa Birliği’nin finansal desteğiyle Sivil Toplum Destek Programı III. Dönem kapsamında Nisan 2021 – Temmuz 2022 tarihleri arasında yürütülen ve bütün bireylerin kültürel etkinliklere eşit bir şekilde erişimi için çalışmalar yapan “Döngüyü Kırmak: Erişilebilir Sinema” projesi sona erdi.
“Döngüyü Kırmak: Erişilebilir Sinema” projesi, Türkiye’de ve Avrupa’da sinemaya erişim alanında çalışan sivil toplum kuruluşları, sinema profesyonelleri ve politika yapıcıları bir araya getirip çeşitli etkinlikler, lobi faaliyetleri ve çıktılar aracılığıyla engelli bireylerin sinemaya hangi nedenlerle erişemedikleri ve bu sorunların nasıl ortadan kaldırılabileceği ile ilgili etkinlik ve çıktılar ortaya koyarak, uzun vadede politika yapıcıların bu tür çalışmalara ilgisinin artmasını ve gerekli düzenlemeleri yapmalarını amaçladı.
Avrupa’da erişilebilir film festivalleri düzenleyen; Polonya’dan Socio–Cultural Society of Koszalin, İngiltere’den Carousel Project, Almanya’dan KLAPPE AUF! Kurzfilmfestival, Belçika’dan Extra & Ordinary People ASBL ve İspanya’dan Associació Inclús kurumlarının katkılarıyla yürütülen “Döngüyü Kırmak: Erişilebilir Sinema” projesi, sinema ve erişilebilirlik alanında çalışan tarafları bir araya getirdi.
Engelli bireylerin sinemadaki temsillerini güçlendirmek ve Türkiye’de erişilebilir kültürel etkinlikler düzenleyen kurumlar arasındaki işbirliğini artırmak da projenin hedefleri arasında yer aldı. Bu kapsamda erişilebilir kültür-sanat etkinlikleri düzenleyen ya da kültür-sanatın erişilebilirliği konusunda faaliyet gösteren kurumlar arasında işbirliğini geliştirmeye yönelik Kültüre Erişim Platformu kuruldu. Kültüre Erişim Platformu üyeleri, biri çevrimiçi ve diğeri fiziksel olmak üzere iki toplantıda bir araya geldi. Bu toplantılarda alandaki problemler ve işbirliği imkânları tartışıldı. Ayrıca kültüre erişim hakkıyla ilgili 8 sorudan oluşan bir soru önergesi hazırlanarak TBMM’ye sunuldu.
Engelli bireylerin sinemadaki temsillerini güçlendirmek kapsamında ise bir çevrimiçi toplantı gerçekleştirildi ve kısa filmlerden oluşan bir seçkinin çevrimiçi gösterimi yapıldı. Engellilerin sinema ve televizyon filmlerindeki özgün temsillerini artırmak için kamu spotu üretilip, farklı mecralarda paylaşımı sağlandı.
Sinemada erişime dair kısır döngüyü kırmak için gerçekleştirilen bir diğer faaliyet Erişilebilir Mekân Sertifikası‘nın tanımlanması oldu. Erişilebilir bir sinema salonunun farklı engel gruplarından kişiler için hangi ihtiyaçlara cevap vermesi gerektiğini ortaya çıkarmayı amaçlayan bu faaliyet kapsamında, projenin ortakları ve iştirakçileri ile sinema ve erişilebilirlik alanında çalışan aktörlerin ve temsilcilerin katılımı ile bir atölye gerçekleştirildi. Nisan 2022’de yapılan bu atölyede Erişilebilir Mekân Sertifikası’nın kriterleri ortaya konuldu. Sertifikasyon sürecinin ana hatlarını çizmeden önce, Avrupa ülkelerinde bu konudaki iyi uygulamalar üzerine bir araştırma da yapıldı. Bu kapsamda Avrupa’daki sinemalarda benzer sertifikasyon programlarını ya da sertifikasyon için temel oluşturabilecek iyi uygulama örneklerini derleyen 100 sayfalık bir rapor hazırlanarak ilgili kurumlarla paylaşıldı.
Engelli bireylerin sinemaya erişimini sağlamak için yapılan faaliyetlerden bir diğeri “Erişilebilir Gösterimler İçin Minimum Kota” oldu. Sinemalarda erişilebilir gösterimlere dair minimum kota uygulamasıyla ilgili tanıtım filmi hazırlanıp, internette dolaşıma sunulurken, Erişilebilir Gösterimler İçin Minimum Kota Uygulaması’nı tanıtan bir kitapçığın, bin adet basılarak ilgili kurumlarla paylaşımı gerçekleştirildi.
Engelli bireylerin erişilebilir kültür-sanat aktiviteleri hakkında daha kolay bilgiye erişmelerini sağlamak amacıyla erişilebilir kültür-sanat etkinliklerinin ve mekânlarının listelendiği ve haritalandığı bir internet sitesi kuruldu.
Engelli bireylerin sinemaya erişimlerinin önündeki engeller, anket çalışması ile araştırılırken; bu araştırmaların sonuçları, ilgili kurumların bilgisine sunuldu. Film festivalleri, engelli dernekleri, sinema sektörü temsilcileri katılımı ile Sinemaya Eşit Erişim başlıklı çevrimiçi bir atölye gerçekleştirildi. Bu atölyede anket sonuçları katılımcılar ile paylaşılarak sorunlar ve olası çözümler tartışıldı.
Proje kapsamında gerçekleştirilen toplantı, atölye ve ağ kurma ziyaretleriyle sinema sektörü bileşenleri, STK temsilcileri ve politika yapıcıları bir araya getirilip, diyalog ortamı oluşturuldu. Kültüre erişimin lütuf değil hak olduğu fikrinin yaygınlaştırılmasını amacıyla alanda faaliyet gösteren diğer STK’ların de kendi aralarında bilgi ve deneyimlerini paylaşmaları sağlanarak, çözüm için birlikte hareket etme becerilerine katkı sunuldu.
