ICOM-ICTOP (Uluslararası Müze Konseyi Uluslararası Personel Eğitimi Komitesi) ve Akbank Sanat işbirliğinde düzenlenen “İletişim Odaklı Müzeler” seminerleri, 2018 yılı Uluslararası Müze Günü’ne ve dünyanın her bölgesinde müzelerle ilgili farklı seviyelerde eğitim programları destekleyen ve teşvik eden ICTOP’un 50. yılı kapsamında 25-26 Mayıs 2018 tarihlerinde Akbank Sanat’ta gerçekleştiriliyor.
“İletişim Odaklı Müzeler” seminerlerinde 13‘ü yabancı olmak üzere toplam 25 akademisyen veya müze uzmanı tarafından ele alınacak konular, müze deneyiminde; müzelerin pazarlama stratejilerinde; müzelerin katılımcı yaklaşımlarında; müzelerin sosyal medya kullanımında ve müzelerde eğitim/mesleki gelişimle ilgili iletişim konseptinde değişim yaratacaktır.
2018 Uluslararası Müze Günü’nün teması ‘Hiper Bağlantılı Müzeler: Yeni Yaklaşımlar, Yeni Halklar’, iletişim odaklı müze konseptinden söz eder ve gelişen yeni teknolojilerin altını çizer. İç ve dış çevreleriyle sürdürülebilir iletişim kurabilen müzeler “iletişim odaklı müzeler” olarak tanımlanır. Bireyler ve halklar müzeciliğe yarım asırdan fazladır yön veren bu yaklaşımdaki müzelerin önceliği haline geldi. Günümüzün dinamik müzeleri, ziyaretçileri ile bütünleşme amacıyla teknolojiyi inkar etmeden geleneksel yöntemleri sorgulayan, bunları yeniden değerlendiren ve geliştiren, strateji üreten gündemler yaratan ve sergileri, eğitici programları ve aktivitileri aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmayı mümkün kılan organizasyonlardır. Ancak bu dinamizmi yakalarken müzeler nasıl bir yöntem izliyor? Bu iletişim odaklı yaklaşım müzelerde ne gibi değişiklikler gerektiriyor? İletişim teknolojilerinin hızı karşısında, müzeler kendilerini nasıl konumlandırıyor? İletişim Odaklı Müze seminerlerinde, teknolojinin yarattığı yeni koşulları reddetmeksizin müzeciliğin iletişim odaklı tarafını dikkate alarak müze iletişimi ile ilgili konular ele alınacak ve tartışılacak.
Seminer Programı:
- Mayıs Cuma
- Oturum: “Müze Deneyimini Tasarlamak” 10.00-12.00
Sosyal değişimler ve teknolojinin hızlı ilerleyişi müzelerin sınırlarını mekanların, vitrinlerin, nesnelerin ve metinlerin ötesine taşımış, ziyaretçilerin zihninde yaratılan gerçekliklere doğru genişletmiştir. Beklentileri ve yaşama biçimimizi değiştiren global dünyada müzeler, yeni teknolojilerin deneyimlenebildiği ve yeni söylemlerle yüzleşilebilen öncü ve kilit alanlardan biri olmuştur. Günümüz insanına sunulan müze deneyiminin tasarlanması sadece müzelerin duvarları ve koleksiyonu değil, zihinde yaratılan gerçeklikleri anlamayı gerektirmektedir. Bu nedenle müzeler için mimariden sergilemeye, yorumlama stratejilerinden bilgiyi aktarma biçimlerine kadar pek çok alanda yeni yöntemler uygulanmaktadır. Bu seminerde iletişimin hızlı bir değişim içinde olduğu dünyada müzenin sunduğu sınırsız deneyim olanakları üzerinde durulacaktır.
Moderatör: Prof. Dr. Ayşen SAVAŞ, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü
Prof. Dr. Peter van MENSCH, Bağımsız Müzebilimci
“Beklenti ve Memnuniyet Arasında: Süreç Olarak Deneyim”
Ayşe ERDOĞDU, Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü
“Topkapı Sarayı Müzesi’nde Yeni Sergileme ve Düzenlemeler”
Dr. Mikhail B. GNEDOVSKY, Moskova Kültür Politikaları Enstitüsü Yöneticisi
“İçeriğin Yönetiminden İletişimin Yönetimine: Müze Uzmanlığında Odak Noktasının Değişimi”
Martijn PRONK, Van Gogh Müzesi Dijital İletişim Departmanı Yöneticisi
“Dijital İletişim Stratejisi – Van Gogh Müzesi’nden Vaka İncelemeleri”
2. Oturum: “Değer Üreten Müzeler: Pazarlama Stratejileri” 13:00-‐15:00
Müzelerin hızlı bir devinim içinde olan kültür sektöründe güçlenmeleri, ziyaretçileriyle bütünleşmeleri ve markalaşabilmeleri değer üreten organizasyonlara dönüşmelerine bağlıdır. Günümüzde bir müzenin değer üretmesi, ziyaretçileri, çalışanları, üyeleri, gönüllüleri, potansiyel ziyaretçileri, hedef kamuları, iş çevreleri, sivil toplum kuruluşları, bağlı bulunulan merkezi ve/veya yerel yönetimler başta olmak üzere tüm paydaşları için bir anlam yaratması ve onu sürdürebilmesi ile mümkündür. Eşsiz koleksiyonlara sahip olduklarından ya da tarihsel önemleri itibariyle biricik görülen müzeler bile bu devinim içinde kendilerini yeniden konumlandırmaktadır. Bu nedenledir ki müzelerin organizasyonel yapılanmaları içinde iletişimi stratejik yaklaşımlar çerçevesinde planlayarak yöneten, iletişime ve pazarlamaya yönelik çalışan birimlerden ve müzelere bu yönde hizmet veren iletişim ajanslarından söz edebilmekteyiz. Bu seminerde müzelerin pazarlama, iletişim ve markalaşma çalışmaları ele alınacak, bu yönde yapılan teorik araştırmalar, geliştirilen stratejiler, müze organizasyonlarının bu süreçte sahip olması gereken beceriler tartışılacaktır.
Moderatör: Dr. Zehra GÜNGÖR, Okan Üniversitesi Halkla ilişkiler ve Reklamcılık Bölümü, STAGE İletişim Danışmanlığı Başkanı, Uluslararası Halkla İlişkiler IPRA 2014 Dünya Başkanı
Dr. Carol Ann SCOTT, Carol Scott Associates Yöneticisi, ICOM Yönetim Kurulu Üyesi
“Müzeler, Markalaşma ve Değerler: Geleceği Şekillendirmek”
Özalp BİROL, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Kültür ve Sanat İşletmesi Genel Müdürü
“Pera Müzesi Özelinde Müzecilik ve Pazarlama”
Paal MORK, Norsk Folkemuseum İletişim Departmanı Yöneticisi
“Bir Marka Yapısını Yönetmek”
Xanthe ARVANITAKIS, Old Royal Naval College Pazarlama ve Ticari Direktörü
“Marka ve İletişim Aracılığıyla Değer Yaratmak”
3. Oturum: “Açık Müze: Katılıma Yönelik Yaklaşımlar” 30-‐17.30
Müzelerin gündemindeki konulardan biri, onları fildişi kuleler olmaktan çıkıp demokratik alanlara dönüştüren katılımcı yaklaşımlardır. Bugün müzeler çevresindeki topluluklarla birlikte üreten, düşünen, ve kamuoyu oluşturabilen şeffaf organizasyonlar olarak demokrasiye katkıda bulunurlar. Açık müze ya da kapsayıcı müze terimi de müzelerin katılımcı yaklaşımlar doğrultusunda doğmuştur. Müzelerin katılımcı yaklaşımları, sadece insanların müze etkinliklerine pasif katılımına yönelik olmayıp çok çeşitli biçimlerde aktif katılımı sağlamayı hedeflemektedir. Kültür alanında katılım, insanların kültürel etkinliklere gitmelerini, sanatsal ve entellektüel yaratım süreçlerinde yer almalarını, kültür kurumlarıyla işbirliği içine girmelerini, kültür alanındaki karar verme süreçlerinde rol almalarını ve birbirleriyle etkileşim içinde bulunmalarını içeren kategorik bir kavramdır. Bu seminerde aktif katılım kategorilerinin müzelerde uygulama biçimleri ele alınacaktır.
Moderatör: Dr. Evinç DOĞAN, Akdeniz Üniversitesi Turizm Rehberliği Bölümü
Kayte McSWEENEY, British Museum Object Journeys Projesi Yöneticisi
“Müzelerde Küratöryeli Bozmak ve Kamu Katılım Uygulaması : İşbirliğine Dayalı Koleksiyon Araştırması ve Sergilemenin Değeri”
Feride ÇELİK, Baksı Müzesi Yöneticisi
“Baksı Müzesi’nin Ulaşabildikleri”
Dr. Clara Masriera ESQUERRA, Barselona Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Barselona Otonom Üniversitesi Arkeolojik Miras Merkezi Araştırmacısı
“Müzeler ve Kültür Mirası Yoluyla Kimlerle İletişim Kuruyoruz? Kültür Kurumlarından Dışlanan Gruplar”
Nihat ERDOĞAN, Mardin Müzesi Müdürü
“Mardin Müzesi Müze Toplum İlişkisi Çalışmaları”
26 Mayıs Cumartesi
4. Oturum: “Sosyal Medyada Müze Olmak” 10:00-‐00
Bireylerin web üzerinde paylaşmasına, üretmesine, imlemesine ve tartışmasına olanak tanıyan sosyal medya izleyicisiyle etkileşim içinde olmayı hedefleyen her kültür kurumu tarafından dikkate alınan bir mecra olmuştur. Bu bağlamda 1960’dan günümüze koleksiyon odaklılıktan insan ve toplum odaklı olmaya evrilen müzeler de sosyal medyanın ortaya çıkmasıyla birlikte yeni bir döneme girmiş; kültürel içeriğin üretimindeki otoriter tutumlarını yeniden değerlendirmiş ve hedef kitleleriyle iletişim kurma biçimlerini iki yönlü iletişim ekseninde dönüştürmüşlerdir. Bu seminerde sosyal medyanın kullanımıyla ortaya çıkan müzelerdeki değişim ve dönüşümler tartışılacaktır. Bu kapsamda ele alınacak konular; sosyal medyanın kültür sektörü açısından önemi ve işlevi, sosyal medya üzerinde kurumsal iletişim, iletişim sorumlulukları, yaratıcılık, müzelerin marka kimlikleridir.
Moderatör: Dr. Darko BABIC, Zagreb Üniversitesi Müzebilim ve Miras Yönetimi Alt Bölümü Başkanı, ICOM-ICTOP Başkanı
Doç. Dr. Gökçe DERVİŞOĞLU OKANDAN, İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Sanat ve Kültür Yönetimi Bölümü
“Gelecek Nasıl Gelecek? Müze İzleyicisinin Teknoloji ve Tüketim Trendleri Doğrultusunda Müzelerin Dijital Stratejileri”
Jonas Heide SMITH, Dijital İletişim Yöneticisi, Danimarka Ulusal Galerisi
“Sosyal Müzenin Yapması ve Yapmaması Gerekenler”
Burak Mert ÇİLOĞLUGİL, Borusan Contemporary İletişim ve Etkinlikler Yöneticisi
“Koleksiyona Uygun İletişim: Borusan Contemporary’nin Sosyal Medya İletişim Stratejisi”
Cecilia MARTIN, Lava Lab Kurucu Ortağı ve Küratörü
“Müzeler ve Sosyal Medya, Duyurudan Etkileşime”
5. Oturum: “Müzecilik Eğitimlerinde ve Müzecilerin Mesleki Gelişimde İletişim” 13:00-15:00
Günümüz müzecilik eğitimlerinde müzelerin ve müzeciliğinin geliştirilmesinde iletişimin oynadığı merkezi rol dikkate alınmaktadır. Bu nedenle iletişim konusu çeşitli şekillerde eğitim programlarına entegre edilmektedir. Bu entegrasyon yeni dersler yapılandırılması yönünde olabildiği gibi aynı zamanda mevcut derslerin iletişim çalışmalarını dikkate alarak geliştirilmesi şeklinde de olabilmektedir. Bir yandan pazarlama, halkla İlişkiler, dijital iletişim, kamu programları, kurumsal iletişim, marka geliştirme, kamu katılımı, sosyal medya gibi başlıklarla yeni eğitim içerikleri geliştirilirken diğer yandan koruma başlığı altındaki eğitimlere de iletişim ile ilgili konular eklenebilmektedir. Bu oturumda iletişimin müzecilik eğitimindeki yeri ve önemi, dijital çağda mesleki gelişime yönelik iletişim becerileri ve yeterliliklerinin geliştirilmesi hedefiyle hazırlanan eğitim programları, Türkiye’de müzecilik eğitimi ve müzecilerin mesleki gelişimine yön veren projeler ortaya konacaktır.
Moderatör: Dr. N. Hanzade URALMAN, Okan Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölüm Başkanı
Dr. Darko BABIC, Zagreb Üniversitesi Müzebilim ve Miras Yönetimi Alt Bölümü Başkanı, ICOM-ICTOP Başkanı
“Müze ve Mirasla İlgili Eğitimler: İletişimin Bir Başka Önemi”
Leena TOKILA, Finlandiya Müzeler Derneği Eğitim ve Geliştirme Departmanı Yöneticisi, ICTOP Başkan Yardımcısı
“Dijital Çağda Mesleki Gelişim: Müze Çalışanları İçin İletişim Becerileri & Yeterliliklerinin Geliştirilmesine Yönelik Eğitim Programları”
Doç. Dr. Kadriye TEZCAN AKMEHMET, Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Müzecilik Yüksek Lisans Programı Yürütücüsü
“Türkiye’deki Müzecilik Programları’nın Öğretim Programlarında İletişim”
Panagiota POLYMEROPOULOU, Arkeolog & Müzebilimci, Hellenic Open University DAISSy Araştırma Grubu
“Mu.SA Projesi: Dijital Çağda Müze Profesyonellerinin Eğitimi”