Yaratıcı endüstriler ve bu endüstrilerin ülkelere olan ekonomik katkısı ve toplumlara olan sosyal etkisinin sıklıkla karşılaştırıldığını göremeyiz. Zira her ülkenin yaratıcı ekonomisi içinde bulunduğu sosyal politikalar ve ekonomik sistem dahilinde ele alınması gerekir. Ancak farklı ülkelerin kültür-sanat alanına uyguladığı ekonomik yaptırımlar ve vergi politikaları bu noktada karşılaştırılması gereken önemli konulardır.
Önümüzdeki günlerde Türkiye’de yasalaşması beklenen Yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı bu noktada Türkiye’de kültür-sanat alanında üretim yapan ve maddi kazancını bu alanda çalışarak elde eden kişi ve kurumlar açısından şartları zorlaştırıyor. Birleşik Krallık ise 2016 bütçelerinde bu noktada Türkiye’nin tam tersi bir politika izleyerek kültür-sanat alanında vergi kolaylığından bütçede artırılan paya birçok konuda yaratıcı ekonomilerin öneminin altını bir kez daha çiziyor.
Birleşik Krallık Sanat Konseyi, 2016 bütçelerinde kültür ve sanata ayrılan payını artırdığını açıkladı. Birleşik Krallık yönetiminin, kültür ve sanatın insan hayatına kattığı değer konusundaki farkındalığının bu konudaki katkısı bir hayli yüksek. Konsey, yaratıcı sektörlere uygulanan vergilendirme sisteminde de esneklik yapılacağını açıkladı. Bu uygulama, müze ve galerilerin finansal anlamda rahatlamasını sağlayacak.
Yeni dönemde birçok müze ve galeri, vergi muafiyetinden de faydalanabilecek. Yönetim, bu uygulamanın İngiltere’nin müstesna müze ve galerilerinin sürdürülebilirliğini garantileyeceğini söylüyor. Bu muafiyet şu an tüm kurumlar için geçerli değil, ancak ilerki dönemlerde yaygınlaştırılması planlanmakta.
Bununla birlikte yeni dönemde çeşitli kurumlar için sermaye fonları sağlanmasına da karar veren Konsey, bu fonların önemli bir payının İngiltere’nin Hull şehrinin kültürel mirasının korunması için kullanılacağını açıkladı. 13 milyon poundluk bu fon, Yeni Hull Tiyatrosu’nun (Hull New Theatre) yenilenmesini de kapsıyor.
Türkiye’de ise son günlerde sanatçılara uygulanacak yeni vergilendirme sistemi tartışılmakta. Geçtiğimiz yıllarda fikir ve sanat eseri üreten kişiler, vergi muafiyetine tabii tutulmaktaydı. Yalnızca esere ödeme yapan taraf %17 oranında vergi kesintisi uyguluyordu. Fikir ve sanat eseri üretenlerin yıllık gelir vergisi beyannamesi verme yükümlülükleri bulunmuyordu.
2016 yılı itibariyle hazırlanan yeni vergi tasarısı ise eseri üreten kişilerin yıllık 188 bin TL’in üstünde gelir elde etmeleri durumunda vergi beyannamesi verme ile yükümlü kılıyor. Dolayısıyla sanat üreten kişiler, vergi kesintisi ile birlikte yaklaşık %35 oranında vergi vermek durumda kalacak.
Fikir ve sanat eserlerini üretenlerin vergisel açıdan korunması gerekirken, Yeni Gelir Vergisi Kanun Tasarısı bu noktada şartları iyice zorlaştırıyor.
