Protocinema, 2 Mayıs – 1 Haziran 2019 tarihleri arasında İngiliz sanatçı Mike Nelson’un İstanbul’da yeni ürettiği yerleştirmesini sunar.
Son otuz yılda İstanbul’u sık sık ziyaret etmiş olan Mike Nelson’ın PROJEKTÖR (Gürün Han), 2019, başlıklı yeni yapıtı mimarı müdahale, heykel ve videoyu birleştirerek Gürün Han’ın yedinci katında yer alan onaltı odaya yerleşen ve kentin değişen manzarasını, hem mahrem, hem küresel düzeyde yansıtan bir çalışma.
Nelson’un asamblajları, yapıtı hem gerçeklikte hem bilim kurgu alanında konumlayarak zamanın çizgisel ilerleyişini çökertmeyi ve bozuma uğratmayı hedefler. Nelson bu binayı seçerek kendine ait geçmiş bir yapıta bilinçli bir gönderme yapar: aynı mahallede yer alan bir Osmanlı yapısında, Büyük Valide Han’da yer almış olan 2003 tarihli MAGAZİN (Büyük Valide Han), aynı yıl İstanbul Bienali kapsamında üretilmişti. Bugün, onaltı yıl sonra, Nelson, Sultanahmet bölgesinde yer alan bir modern hanı, bir kervansarayı, kasten yeniden ziyaret ediyor. İlk olarak 1954’te inşa edilen, 1970li yıllarda yangın hasarına uğrayıp yeniden inşa edilen Gürün Han Türkiye tarihinin belli bir dönemini yansıtmakta önemli rol oynar. Bu yapıt, Nelson’un kişisel ilgi alanlarından, anılarından, kendi sanatından, ve sanatçının geçmiş bir yapıtı olan Agent Dickson at the Red Star Hotel (Ajan Dickson ve Red Star Oteli), 1995, başlıklı çalışmasından beslenir. Bir zamanlar kentin toptancı tekstil endüstrisinin merkezinde yer almış olan bu han, dönemin hızla modernleşen Türkiye’sine paralel olarak, internet öncesi dünyada alıcılara ulaşmak için Orta Anadolu’dan gelen tüccarların bu küçük dükkanlara yerleşmesiyle büyümüştür. 1999 ekonomik krizine kadar devam eden bu büyüme, bu tarihte son bulmuş ve dükkanlar boş kalmaya başlamıştır. Toplumsal ve politik nedenler ile değişen teknolojiler karşısında geçmiş görkemini yakalayamayan han, bugün kırılgan bir konumda görünür.
Nelson, kısmen karanlık oda teknolojileri kullanan geçmiş işlerine benzer biçimde bu sefer de gerekliliğini kaybetme noktasına gelen teknolojinin artıklaşma halini ortaya koyar: imgeyi algılayışımızı etkileyen eski tip projektör ve ekranlar, yüksek çözünürlüğe alışmış gözlerimize arıza gibi görünürken, çok da uzak olmayan atalarımızın imgelemine ait makinelerin içindeki cin, tatlı bir dille ortaya çıkar
