Venedik Bienali 17. Uluslararası Mimarlık Sergisi, bu yıl 22 Mayıs – 21 Kasım 2021 tarihleri arasında gerçekleşecek. Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu’nda bu yıl küratör Neyran Turan’ın mimarinin iklim krizi ışığında nasıl yeni bir bakış sunabileceğini araştıran Architecture as Measure / Ölçü Olarak Mimarlık başlıklı projesi yer alıyor.
İKSV’nin koordinasyonunu yürüttüğü Türkiye Pavyonu, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla ve T.C. Dışişleri Bakanlığı himayesinde, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda gerçekleştiriliyor. Neyran Turan’ın küratörlüğünü üstlendiği Ölçü Olarak Mimarlık projesinde E. Ece Emanetoğlu, Melis Uğurlu, Betsy Clifton ve Samet Mor küratör yardımcısı olarak görev alıyor. Serginin editoryal asistanlığını Ian Erickson, sergi tasarımını NEMESTUDIO, görsel kimlik ve grafik tasarımını ise Paleworks (Yağmur Ruzgar & Ozan Akkoyun) üstleniyor.
Ölçü Olarak Mimarlık projesi, yaşadığımız iklim krizi ışığında, mimarlığın kendi işleyişine dair alternatif tartışmalar yaratmayı amaçlıyor. Proje, fiziki enstalasyonu ve sürekli güncellenen web sitesiyle, Türkiye’de inşaattan bakıma, kaynak kullanımından tedarik zincirine uzanan süreçlerin çevreyle ilişkisine odaklanıyor.
Projenin çıkış noktası ise, “Tasarımın rolünü basitçe iklim değişikliği sorununa çözüm üretmeye indirgemek yerine mimarlığı, çevrenin yeniden tahayyül edildiği bir ölçü olarak düşünebilir miyiz?” sorusu. Proje ilk olarak, mimarlığın gezegene yönelik potansiyelini, kendi gündelik iç işleyişlerine bakarak değerlendirmenin önemine vurgu yapıyor.
Adını Neyran Turan’ın Mart 2020’de İngilizce olarak yayımlanan Architecture as Measure isimli kitabından alan proje, mimari sözleşmelerin, imar kanunlarının, teknik standartların, şartnamelerin veya maden çıkarımının; tedarik zincirlerinin, inşaat montajlarının, emek gücünün, bakım-onarımın ya da teftiş teamüllerinin yalnızca mimarlığın fiziksel pratiğinde derin izler bırakmadığının, aynı zamanda mimarlık için “çevre”nin ne anlama geldiğine ilişkin değer ve varsayımlarımızı da yansıttığının altını çiziyor.
Fiziki enstalasyon dört diyoramadan oluşuyor
Venedik Bienali 17. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nda yer alan dört odalı Ölçü Olarak Mimarlık yerleştirmesi, Dört Diyorama adını taşıyor. (Sergi amacıyla yapılmış üç boyutlu büyük tablo olarak da tanımlanabilecek diyorama, gerçek veya kurgu bir olayın, ânın veya hikâyenin üç boyutlu olarak modellenmesi anlamına geliyor.)
Taşocağı, Lojistik, Bakım ve Onarım ve İnşaat başlıklı diyoramalardan her biri, Türkiye’de geçen kurmaca bir hikâyenin belirli mizansenlerini jenerik birer mimari sahada, sıradan ayrıntılarıyla canlandırıyor. Ziyaretçiler, bir mimari modelin içindeymişçesine diyoramalar arasında gezebiliyor.
Taşocağı Diyoraması‘nda, çağlar boyu kaynak çıkarıldıktan sonra terk edilen bir mermer ocağı görülüyor. Karşımızda, açık hava müzesine doğru bir manzara var ve antik zamanlara ait inşaatların çıkarım faaliyetlerine tanıklık ediyoruz
Lojistik Diyoraması, pek çok farklı türün yeni bir ülkeye doğru çıktığı muazzam göçün rotası üzerinde bulunan büyük bir depo. Burada antik eserler ve sayısız insandan-öte yerleşimci, yapacakları nihai yolculuğu bekliyor.
Bakım ve Onarım Diyoraması, binaların ve insandan-öte yerleşimcilerin düzenli olarak ilgi ve bakım gördükleri bir onarım sahası.
İnşaat Diyoraması ise Dünya’nın gelecekteki yerleşimcilerini barındırmaya yönelik bir rekonstrüksiyon alanı.
İnternet sitesini oluşturan dört ana bölüm: Evrak İşleri, Kesitler, Söyleşiler ve Makaleler
Ölçü Olarak Mimarlık projesinde fiziki enstalasyona, turkiyepavyonu21.iksv.org adresi üzerinden tüm dünyadan erişilebilen çevrimiçi söyleşiler, makaleler, hikâyeler ve araştırma süreçleri eşlik ediyor. Projenin küratoryal ekibi ve davet edilen katılımcılar tarafından sunulan içerikler yıl boyunca düzenli aralıklarla internet sitesinde yayımlanacak.
İnternet sitesi dört ana bölümden oluşuyor: Evrak İşleri bölümü, serginin çıkarım, bakım-onarım, lojistik ve inşaat protokollerini faaliyete döken ve normalleştiren mimari evrak bürokrasisine dair araştırma bulgularını geniş bir yelpazede, küratoryal ekip ve davetli katılımcılar tarafından derlenen içeriklerle ortaya koyuyor. Kesitler bölümü, çizimler ve hikâye anlatımı yoluyla enstalasyon bünyesindeki bazı içerikleri yeniden sahneleyerek Türkiye’de seçili bir dizi sahada ortaya çıkan çevresel şaibelere odaklanıyor. Söyleşiler ve Makaleler bölümleri ise serginin temalarıyla bağlantılı davetli katkılara yer veriyor.
