ÇEKÜL Vakfı (Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı), yarım yüzyıllık bu tarihe ışık tutacak, kaynak niteliğinde bir kitap yayımladı: Miras. Metinlerini ÇEKÜL Vakfı’ndan Esra Karataş’ın hazırladığı, tasarımını Erkal Yavi’nin yaptığı MİRAS kitabı, tarihi kentlerde “yıkım” sürecinden “koruma” bilincine nasıl geçildiğini, ÇEKÜL Vakfı’nın yürüttüğü mücadele eşliğinde paylaşıyor.
Türkiye’de yaklaşık 50 yıllık bir geçmişi olan kültürel mirasın korunması mücadelesi ile ÇEKÜL Vakfı’nın geliştirdiği yöntem ve politikalar, uygulama örnekleri eşliğinde MİRAS adıyla kitaplaştırıldı. Uzmanların tanıklık ve katkılarıyla; koruma tarihinden arşiv değeri taşıyan bilgi ve belgelerin yer aldığı kaynak niteliğindeki kitap, ÇEKÜL Vakfı’nın doğasıyla paralel, geniş kapsamlı ve çok bileşenli bir çalışmanın ürünü.
MİRAS, koruma bilincinin köklenmesi, giderek gelişmesi ve geniş bir ağa yayılmasında öncü rol üstlenen ÇEKÜL’ün yolculuğu olduğu kadar, Türkiye’nin “doğal-tarihsel-kültürel” varlıklarının geçirdiği evrelerinin de hikâyesi. Bu anlatım ilerlediği süreçte bazı önemli dönüm noktalarını esas aldı. “Doğa ve Kültürle Varız!” ilkesiyle yola çıkan ÇEKÜL Vakfı, kamu-yerel-sivil-özel kesimleri buluşturmanın hayati önemine inandı, bu kesimleri kesiştiren bir dil ve davranış içinde oldu. Bütüncül koruma kavramını, koruma yaklaşımının temeline yerleştiren ÇEKÜL, aynı anda pek çok alanda etkinlik gösterdi. Doğa, kültür, eğitim, örgütlenme ve tanıtım başlıklarında disipline olan ÇEKÜL Vakfı, bugün hâlâ canlı bir biçimde anımsanan pek çok çalışmaya öncülük yaptı.
İnceleme ve örgütlenme hedefiyle yapılan Anadolu gezileri; 92 Ormanı ile vücut bulan ağaçlandırma seferberliği; çocuk ve gençlerin yaşadıkları kent ve doğayı tanımalarına odaklanan eğitimler; kültürel miras kavramını, kent kimliğinin odağında bulan bilimsel araştırmalar bunlardan birkaçı. ÇEKÜL bilgi birikimini eyleme dökerek 7 Bölge 7 Kent, Kendini Koruyan Kentler, Köyler Yaşamalıdır, Kentler Çocuklarındır, Maden Sahalarının Ağaçlandırması, 7 Ağaç Ormanları, İpek Yolu Kültür Yolu, Kent Atölyeleri, Yer Altı Mirası gibi başlıklar açtı ve bu başlıkların temel, sürdürülebilir ve kapsayıcı olmalarına dönük çalıştı.
Koruma Bilincimizin Kökleri; Dünden Bugüne ÇEKÜL Vakfı’nın Öyküsü; Geçmişten Geleceğe Kavramlar ve İlkeler; Mekânlar, İnsanlar, Uygulamalar ve Bitirirken olmak üzere 5 bölümden oluşan kitaptaki her bölüm, kendi içinde barındırdığı alt başlıklarla okuyucuyu, hem kitap içinde hem de yakın tarihimizde de çok yönlü bir yolculuğa çıkarıyor. Kitabın son bölümünde ise, geleceğe dönük adımlarda esas alınması ve kalıcı olması gereken başlıklar hatırlatılıyor.
