Kale Tasarım ve Sanat Merkezi (KTSM), 4 Kasım – 31 Aralık 2021 tarihleri arasında, küratörlüğünü Serra Yentürk’ün yaptığı, çizgisel ‘al-üret-tüket’ sistemine kendi cam pratiğinden sürdürülebilir bir üretim modeliyle yanıt veren cam sanatçısı ve tasarımcı Felekşan Onar’ın ileri dönüşüm yöntemleriyle tasarlayıp ürettiği cam eserleri bir araya getiren “Artakalan” başlıklı sergisine ev sahipliği yapıyor.
Felekşan Onar’ın kurucusu olduğu Fy-shan Glass Studio’nun ileri dönüşüm yöntemleriyle ve tasarımcı Şahika Etemoğlu ve üretim ekibinin katkılarıyla tasarlayıp ürettiği kullanıma yönelik cam eserler ile heykelsi objeleri bir araya getiren Artakalan başlıklı sergi, güncel tasarımın tüketicilerin günlük yaşam deneyimini zenginleştirmenin ötesinde, sosyopolitik, ekonomik ve ekolojik düzlemde yaratabileceği faydaya değiniyor.
Modern bir disiplin olarak tasarımın toplumsal eşitsizlik, iş gücü sarfiyatı ve doğal kaynakların tüketimi üzerindeki belirleyici rolünü öne süren tarihsel tartışmalar, 21. yüzyıl tasarımcısının statükoyu tersine çevirmede üzerine düşen sorumluluğa bir temel oluşturuyor. Bu çerçevede, çizgisel ‘al-üret-tüket’ sistemine kendi cam pratiğinden sürdürülebilir bir üretim modeliyle yanıt veren cam sanatçısı ve tasarımcı Felekşan Onar, kullanılabilir malzemeyi atığa dönüşmeden, ekonomik ve kültürel değeri olan ürünlere çeviriyor.
Artakalan sergisi, Onar’ın imalat süreçlerinden geriye kalan cam parçaları değerlendirdiği bir dizi tasarımına yer veriyor. Saydamlığının ardında uzun araştırma süreçlerini saklayan, insan nefesine gözle görülür bir biçim kazandıran ve tarihsel olarak belki de en incelikli işçiliğin malzemesi olan cama bütüncül bir üretim anlayışıyla yaklaşan Onar’ın tasarımları, atık olarak gözden çıkarılmış parçaların, en az ürüne dönüşenler kadar değerli ve biricik olduğunu ortaya koyuyor.
Fy-Shan Glass Studio’nun işlevsel tasarımları arasında önemli bir yer tutan aydınlatma ve servis ürünleri, sergi mekânı içerisindeki yerleşimleriyle bir tür sunağı andırıyor. İnsan yapımı nesnelerin de bir ruha sahip olduğuna, bu nesnelere ve üretildikleri kaynaklara iyi bakılması gerektiğine inanılan Şintoizm’i akla getiren bu sunak benzeri düzenleme, doğal kaynaklar kadar insan emeğinin de kutsal olduğu fikriyle ilişki kuruyor. Sergi mekânının sonunda ziyaretçileri karşılayan, işlevsel olmayan tek üretim olan “Totem” adlı yerleştirme de söz konusu kaynaklara ve üretimi mümkün kılan insan emeğine atfen anıtsal bir nitelik kazanıyor.
