Hera Büyüktaşçıyan’ın Küçükyalı ArkeoPark için hazırladığı mekâna özgü yerleştirme “Yerden Çıkan Hafif Bir Yükselti”, 18 Haziran – 30 Temmuz tarihleri arasında Küçükyalı ArkeoPark’ta yer alıyor. Hera Büyüktaşçıyan’ın, İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ‘Çağdaş Yaratıcılık İçin Geçmişin İzleri: Kentsel Arkeoloji ve Küçükyalı ArkeoPark’ programının misafir sanatçısı olarak hazırladığı yerleştirme “Yerden Çıkan Hafif Bir Yükselti”, hayali bir yaratık kurgusuyla ayaklarımızın altında yatan görünmez ve bilinmeyen tarihe işaret ediyor.
Söz konusu varlık, kaybolmuş kent ve mekân belleğini biriktirerek görünmez bir dünyada yaşıyor ve ancak unutulmuş olanı hatırlatmak üzere ortaya çıkıyor. Bir mozaik parçasından esinlenen sanatçı, kullandığı malzemenin halat olmasını ise Adalar’la aradaki güçlü köprü olarak açıklıyor. Kültürel mirasın kentlerin belleğinde varolan o mistik ve gizemli halden somut gerçekliğe dönüşerek yılan gibi kıvrıldığını zihnimize anlatıyor. İşte bu enstalasyonun çıkış noktası böyle şekilleniyor.
Proje, izleyiciyi zamanın ötesine geçmiş hayali yaratığı barındıran, Patrik Ignatius’un sürgün edildiği adaların zaman denizi ile bugünün dalgalarını birleştiren Satyros Manastırı sarnıcını keşfetmeye davet ediyor. “Yerden Çıkan Hafif Bir Yükselti” adlı büyük ölçekli enstalasyon, Küçükyalı ArkeoPark’ta 18 Haziran – 30 Temmuz 2016 tarihleri arasında hafta sonu hariç, haftaiçi hergün 13.00 – 17.00 saatleri arasında görülebilir.
Küçükyalı ArkeoPark, şu anda İstanbul Anadolu yakasının bilimsel kazı yürütülen tek aktif arkeolojik alanı. 2000’lerin başından itibaren yürütülen yüzey araştırmaları, arkeolojik kazılar, arşiv ve literatür çalışmaları, bu arkeolojik alanın bir dönem Prens Adaları’nda sürgün edilmiş olan Konstantinopolis Patriği İgnatius tarafından 9. yüzyılın ikinci yarısında inşa ettirilen Satyros Manastırı olarak tanımlanmasını sağladı. Yazılı kaynaklar, manastırın Patrik tarafından Adalar’da yaptırılmış manastırlar arasında en gösterişlisi olduğunu yazmakta. Bu kazıdan çıkarılan bazı kap kaçak, para gibi malzemeler İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde sergilenmeye başlandı. Katılımcı süreç dahilinde ilerleyen, çevresindeki toplumu da arkeolojik alana entegre ederek kültürel etkinliklerin hız kesmeden sürdüğü kentsel arkeolojik parkta, Halet Çambel’in dediği gibi ‘Bir bölgedeki kültür varlıkları ancak o bölgenin insanının sahiplenmesi durumunda korunabiliyor.’ Yapı kalıntıları bugün yoğun bir kentsel yerleşim ve nüfus tarafından çevrelenmiş durumda, bir zamanlar bahçeleri ve köşkleriyle bilinen, deniz kenarında dinlence yeri olarak tanınan Küçükyalı Mahallesi, günümüzde zaman ve kentsel dönüşümün etkilerini yaşıyor.
Hera Büyüktaşçıyan, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden mezun. İşlerinde kimlik, hafıza, zaman ve mekan ile hayali bir bağ kurmak amacıyla “öteki” olma durumunu yokluk ve görünmezlik kavramlarıyla bir araya getirerek vurguluyor. Yerel mitlerden, tarihi ve ikonografik unsurlardan yararlanarak, “öteki” için yeni bir anlatı olanağı oluşturuyor.
– “Yerden çıkan hafif bir yükselti…’” dizesi Bizanslı tarihçi Anna Komnena’nın şehrin Anadolu yakasındaki bahçelerine ithaf ettiği “Aretai” başlıklı şiirinden alıntılanmıştır.
*Bu içerik kültür.limited için Emine Mine Bora tarafından hazırlanmıştır.
