kültür.limited 2023 yılı sonunda 8 yıllık yayın hayatını sonlandırmıştır. Site, bir arşiv işlevi görmesi için açık bırakılmıştır.

Bilsart’ta yeni sergi: “Na/Mütenahi Hürriyet”

2 Şubat 2021

Bilsart, 3 Şubat – 1 Mart 2021 tarihleri arasında Nazlı Pektaş küratörlüğünde “Na/Mütenahi Hürriyet” başlıklı sergiye ev sahipliği yapıyor. Sibel Horada ve Berat Işık’ın eserlerinin yer alacağı sergi, sanatçıların videoları eşliğinde hürriyet ve adalet meselesini sonlu/sonsuz bakışla takibe alıyor.

Bu sergide Sibel Horada ve Berat Işık’ın videoları karanlığa/bulanıklığa/hiçliğe hareket, ses ve yazıyla odaklanıyor. Anlatım biçimleri birbirinden apayrı olan bu iki iş; adına anıt dikilen zamanlardan günümüze; coğrafyamızda hürriyetin dev bir hiçliğe dönüşen uğultusunu ve adaletin bir türlü kök salamamasını konu ediniyor. Hürriyetin ve adaletin na/mütenahi geleceği hakkında sorular soruyor.

Sibel Horada’nın 2017 tarihli Hürriyet, Müsavat, Uhuvvet isimli video işi, Türkiye’nin ilk ulusal anıtı Abide-i Hürriyet’in içinde çekilmiştir. Anıt; 2. Meşrutiyet aleyhine yönetime karşı başlamış ve hızla tüm İstanbul’a yayılmış 31 Mart isyanında özgürlük, eşitlik, kardeşlik adına ölenlerin anısına 1911 yılında mimar Muzaffer Bey tarafından yapılmış. Sibel Horada, dışı gökyüzüne uzanmış bir  top namlusu  olan, içi ise bir mescit olarak tasarlanan, etrafında isyanda ölenlerin mezarları bulunan bu anıtta;  hem hürriyetin karşısındaki ölümün, hem de meşrutiyetin milletten ulusa geçiş nidalarının hayaletlerini takibe alır.

Hem anıt hem de Meşrutiyetçilerin, Fransız Devrimi’nden aldıkları üç kavram Hürriyet, Müsavat, Uhuvvet -Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik- (meşrutiyetçiler bu kavrama adaleti de eklemişlerdir) Horadı’nın videosunun merkezidir.

Sanatçı, izleyeni toplumsal belleğin şimdiyi de içine alan gerçekliğinde baş döndürücü bir yolculuğa çıkarır. Öldürenler ve ölenler arasındaki karanlık, sloganın aciliyetini o gün bugündür sımsıkı örter. Horada videosunda, adına anıt dikilen, hürriyet kavramının bu topraklardaki geçmişine iner. Tarihin ve şimdinin gerçekliğini, anıtın rahminde; karanlıkla aydınlık, hürriyetle tutsaklık arasında girdaba sokar.

Berat Işık’ın 2020 tarihli “Dren” serisinin ikincisi olan, Adalet videosu ise “ADALET” kelimesinin karanlığa dönüşene kadar yeniden ve yeniden yazılmasından ibarettir. Adalet yazıldıkça kaybolan bir ikballe karşımızdadır. Videoda Berat Işık, yazdıkça yazar. Geri gider yazar, başa döner yazar… Bitmeyen, sonu kestirilemeyen adalet, eşitlik, özgürlük ve hürriyet arayışının sonsuz tekrarına dönüşür. Işık, yaklaşık yedi dakikalık videoda daktilo yazan bireyin adalete olan inancını sonsuz bir tekrarda takibe alır ve sorular sorar: Yara izlerimiz, adaletsizliğin ezdiği bir hiçliğe mi dönüşmektedir? Videoda okunmaz hale gelen adalet kimin adaletidir? Birey bir an için, adalete rastlarsa yazmaktan ve onu aramaktan vazgeçebilir mi?

Adaletin, içeride olanla dışarıdakiler arasındaki derin sessizliği bu altı harfin sesiyle uğultulu bir esrimeye dönüşür. Dakikalar içinde seçilemez hale gelen yazıdan geriye karanlık ve boşlukta yankılanan sesler kalır. Video, bir yandan şimdinin gerçekliği hakkında devam eden tutulmaya dair bir video “anıt” olma ihtimalini düşündürür, diğer yandan da üzerine yazılmakta olan kâğıt daha kaç gün dayanacaktır…

Horada ve Işık’ın videoları, na/mütenahi hürriyet isimli bu sergide geçmişle şimdinin ortaklığında bir araya geldi. Sergi, iki sanatçının bakışıyla uğruna azaltılan, yok edilen hayatlara dair hep başa dönen huzursuz bir okuma sunuyor.